Tấn công

Ngày 5 tháng 10, Phương diện quân Baltic nổ súng tấn công trên một địa đoạn 60 dặm, tập trung đánh mạnh vào khu phòng tuyến mỏng yếu nhất của Tập đoàn quân thiết giáp số 3 (Đức) do sư đoàn dân vệ xung kích số 551 chống giữ.[6] Thật vậy, quân Đức trấn thủ ở đây đã bị đánh tan ngay trong ngày đầu tiên và quân đội Liên Xô đột phá được đến 10 dặm. Ngay lập tức tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 5 được tung ngay vào đột phá khẩu và đến chiều nó đã chọc sâu vào hậu cứ quân Đức[2], nhằm thẳng đến bờ biển Memel. Sang ngày 7 tháng 10, đoàn bộ dải phòng ngự của Tập đoàn quân thiết giáp số 3 bắt đầu sụp đổ, và ở phía Nam Tập đoàn quân số 43 (Liên Xô) cũng mở được một đột phá khẩu. Đến ngày 9, Tập đoàn quân số 43 đã tiến đến vùng bờ biển phía Nam Memel trong khi tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 5 vận động bao vây mặt Bắc. Cánh phải của Phương diện quân Byelorussia 3 ở phía Nam cũng đang tiến sát đến Tilsit. Cùng ngày 9 tháng 10, lực lượng tiên phong của Tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 5 đã đánh chiếm sở chỉ huy của Tập đoàn quân thiết giáp số 3 (Đức). Chỉ huy Tập đoàn quân thiết giáp số 3 - tướng Erhard Raus - cùng các cộng sự của ông ta đã phải mở đường máu tháo chạy vào nội đô thành phố Memel.[5] Trước tình hình mặt trận tập đoàn quân thiết giáp số 3 tan vỡ, vào ngày 9 tháng 10 tư lệnh Cụm Tập đoàn quân Bắc - thống chế Ferdinand Schörner - đã dự tính tổ chức một đợt phản kích giải nguy cho Tập đoàn quân thiết giáp số 3 nếu quân Đức có thể rút quân khỏi Riga; tuy nhiên do nhiều nguyên nhân mà cuộc tấn công này bị trì hoãn. Dầu sao, Hải quân Đức Quốc xã đã có thể di tản được một phần đáng kể binh lính Đức đồn trú cùng một số cư dân trong thành phố vào thời gian đó[7] Còn quân đoàn số 28 của Đức tiếp tục chống giữ tuyến phòng ngự xung quanh Memel.

Việc Tập đoàn quân thiết giáp số 3 bị đánh tan và bị dồn về Memel đã chính thức "đóng dấu" số phận của Cụm Tập đoàn quân Bắc; nó đã hoàn toàn bị cắt khỏi lực lượng chính và bị nhốt ở vùng Ban Tích. Không còn cách nào khác, Ferdinand Schörner hạ lệnh triệt binh khỏi Riga và rút về đóng tại bàn đạp ở bán đảo Kurland. Cuộc rút binh diễn ra dưới làn mưa bom bão đạn cùng sự truy kích ráo riết của các Phương diện quân Baltic 1, 2 của Liên Xô. Đến ngày 23 tháng 10, Cụm Tập đoàn quân Bắc đã rút lui an toàn về Kurland. Tuy nhiên, Hitler yêu cầu quân Đức phải giữ vững bàn đạp này và vì vậy chỉ một phần rất nhỏ binh lực Đức được di tản khỏi bán đảo. Cụm Tập đoàn quân Bắc đã yên vị trong "cái túi" Kurland và gần như mất hết vai trò trong cuộc chiến[2].

Sau khi khóa chặt Cụm Tập đoàn quân Bắc ở Kurland, Đại bản doanh hạ lệnh cho Phương diện quân Byelorussia 3 tấn công theo hướng Gumbinen-Königsberg vào lực lượng còn lại của Tập đoàn quân thiết giáp số 3 đang trấn thủ biên giới Đông Phổ. Tuy nhiên đợt tấn công gặp phải sự chống cự quyết liệt của quân Đức và quân đội Liên Xô buộc phải dừng lại ở ngoại vi Gumbinen chỉ sau ít ngày tấn công. Quân Đức đã chặn được Phương diện quân Byelorussia 3 ở Gumbinen nhưng dầu sao phía Liên Xô cũng đột phá được 50-100 cây số vào Đông Phổ và học được từ kinh nghiệm xương máu những gì cần phải được chuẩn bị để có thể giải quyết hệ thống thành lũy dày đặc cũng như địa hình khó khăn ở đây[2].

Vây hãm Memel

Do cuộc tấn công của Phương diện quân Byelorussia vào Đông Phổ không đạt được kết quả như mong đợi, Phương diện quân Baltic 1 không tiếp tục thanh toán luôn quân đồn trú Memel mà chuyển sang phong tỏa thành phố. Quân Đức tại Memel - bao gồm tàn binh của sư đoàn thiết giáp xung kích "Đại Đức", sư đoàn bộ binh số 58 và sư đoàn thiết giáp số 7 - dựa vào địa hình phức tạp và các công sự vững chắc tiếp tục chống giữ "bàn đạp" nhỏ này với sự hỗ trợ của pháo hạm trên các tàu chiến Đức (trong đó có chiếc Prinz Eugen và nhận được tiếp tế từ Đông Phổ qua một "hành lang" hẹp tại mũi đất Kursh. Trong thời gian bị phong tỏa, dân chúng chạy loạn trong vùng đã được đưa vào sống trong nội đô thành phố và binh lính bị thương được di tản bằng đường biển. Các sư đoàn thiết giáp số 7 và "Đại Đức" do bị đánh thiệt hại quá nặng cũng được rút về hậu phương để củng cố lại; thế chỗ họ là sư đoàn bộ binh số 95.

Tuy nhiên, thành công của cuộc tấn công vào Đông Phổ của quân đội Liên Xô đầu nă 1945 đã khiến thế đứng của quân Đức ở Memel không còn duy trì lâu được nữa. Ngày 27 tháng 1 năm 1945, quân đoàn số 28 (Đức) rút bỏ Memel về tham gia trấn thủ Samland, còn tàn binh của sư đoàn bộ binh số 95 và 58 được di tản bằng được bộ qua mũi đất Kursh với sư đoàn số 58 đóng vai trò chặn hậu. Về sau, các lực lượng này đều bị tiêu diệt trong các trận tấn công tại Pillau và Palmnicken. Những người lính Đức cuối cùng rời Memel vào lúc 4 giờ sáng ngày 28 tháng 1 và vài giờ sau đó quân đội Liên Xô đã làm chủ thành phố. Các cuộc kháng cự lẻ tẻ trong thành phố đều bị dập tắt.